حقایقی که لازم است درباره سبیل گربه ها بدانید

حقایقی که لازم است درباره سبیل گربه ها بدانید براساس باور عمومی سبیل یا شارب گربه ها خوش شانسی می آورند. به قول معروف که می گوید « تار سبیلی قسر در رفتم» مَثلی است برای اینکه بگوییم شانس آوردم. علاوه بر این سبیل گربه او را از موقعیت های خطرناک دور نگه می دارد و جان گربه را حفظ می کند البته، قیافه شان را نیز دوست داشتنی تر می کند.

دکتر بروس کورنریچ ، مدیر مرکز سلامت گربه سانان در دانشگاه کرنل، می گوید:«سبیل گربه ها بسیار خاص است. در فولیکول های سبیل گربه، یکسری نورون های حسی وجود دارد که اطلاعاتی درباره تعاملات لمسی با محیط را به مغز می برند».

چرا گربه ها سبیل یا موهای حسی دارند؟

گربه ها موجوداتی هستند که با سبیل و موهای حسی متولد می شوند. این موهای حسی روی پوزه یا همان پشت لب هایشان، روی چانه یا همان فَک، بالای چشم ها (قسمت ابرو) و روی قسمت پشتی مچ دست هایشان رشد می کند. این موهای حسی عضو بسیار مهمی در آناتومی بدن گربه ها هستند.

موهای معمولی از پروتئین خاصی به نام کراتین تشکیل شده است  و فاقد هرگونه نورون عصبی هستند، اما فولیکول های ریشه سبیل گربه از پایانه های عصبی و رگ های خونی و نورون های حسی تشکیل شده اند که این نورون ها اطلاعات را به مغز منتقل می کنند. علاوه بر این سبیل به گربه برای کاهش ضعف در دید نزدیک، تقویت حواس و درک محیط پیرامون، کمک می کند (این موهای حسی اطلاعاتی که از محیط دریافت کرده را از طریق نورون ها به مغز می برند و به گربه در درک محیط کمک می کنند).

دکتر سارا ای.گونزالس، استادیار بالینی در کلینیک رفتارمحیطی دانشگاه جورجیا در این باره می گوید:«این موهای حسی یا همان سبیل، گربه را در محیط هدایت می کند».

کمک سبیل در گربه ها

سبیل گربه ها به آن ها کمک می کند تا هنگام حرکت با اشیا و موانع برخورد نکنند، در نور کم به  خوبی ببینند و حتی برای شکار هم نقش موثری دارند؛ چون این موهای حسی به گربه کمک می کند تا طعمه خود را احساس کنند. سبیل گربه ها آن ها را از حضور شکارچی نیز آگاه می کند.

کارایی سبیل گربه ها به اینجا ختم نمی شود. این سبیل ها مانع گیر افتادن گربه در فضاهای تنگ و کوچک می شوند. سبیل گربه ها به پهنای بدنشان عریض و بلند هستند. این ویژگی به گربه کمک می کند تا درک کند که آیا در این حجم از فضا جا می شود یا نه. علاوه بر این از حالت سبیل گربه ها می توان به خلق و خوی آن لحظه شان پی برد.

دکتر کورنریچ می گوید: « سبیل گربه ها یکسری ماهیچه درون خود دارند که به آن ها توانایی حرکت می دهد. می توانید حرکت سبیل ها را زمانی که گربه هیجان زده بوده یا در حال شکار است ببینید(در این مواقع سبیل ها به سمت جلو می روند). زمانی که گربه ها عصبی بوده یا احساس خطر می کنند، ممکن است سبیل هایشان به صورتشان بچسبد و تا حد امکان آن ها را کوچک جلوه دهد. زمانی که گربه ها در حال استراحت اند، سبیل هایشان به طرفین باز است».

از آن جایی که گربه ها دوست  دارند خونسرد جلوه کنند و تعیین میزان درد از چهره آن ها دشوار است، گروهی از محققان در دانشگاه کلگری  مقایسی برای سنجش درد در گربه سانان طراحی کردند. در این مقایس با نشانه هایی مانند اینکه گربه ها چگونه سر، گوش ها، پوزه خود را نگه می دارند و سبیل هایشان در چه حالتی است، میزان درد در گربه ها تعیین می شود. به عبارتی دیگر، با توجه به حالت سر، گوش ها، پوزه و سبیل ها میزان درد در گربه ها مشخص می شود. این ابزار سنجش به دامپزشکان در درک میزان درد گربه برای درمان بهتر آن کمک می کند.

سبیل گربه ها آنچنان حساس است که برخی از دامپزشکان معتقدند که اگر سبیل آن ها بیش از حد تحریک شود، ممکن است دچار «خستگی سبیل» شوند. دلیل خستگی سبیل، برخورد آن با لبه ظروف هنگام خوردن آب یا غذا است با این حال هنوز شواهد محکمی برای تایید این تشخیص وجود ندارد.

گربه ها چه تعداد سبیل دارند؟

گربه ها با 24 تار سبیل متولد می شوند طبق گفته های دکتر کورنیچ  سبیل گربه در دو دسته 12تایی روی4 ناحیه در دو طرف صورتشان قرار دارد.

بچه گربه ها سبیل کوتاه تری دارند و در طول زمان سبیل هایشان رشد می کند. اما طول سبیل گربه های بالغ بسته به نوع نژاد گربه، متفاوت است. گربه هایی با موهای بلند مانند نژاد مین کوون  سبیل های بلندتری نسبت به نژادهای مو کوتاه یا بدون مو دارند. طبق کتاب رکوردهای جهانی گینس، رکورد طولانی ترین سبیل متعلق به میسی، گربه ای فنلاندی از نژاد مین کوون بود که طول سبیلش به 5/7 اینچ می رسید.

سبیل گربه ها مخروطی شکل یا نوک تیز است یعنی نوک آن باریک تر از ریشه آن است. تحقیقات نشان می دهد این شکل مخروطی اطلاعات دقیق تری درباره محیط به گربه ها می دهد. این حالت سبیل ها به گربه ها کمک می کند تا تحرک بیشتر و حرکات دقیق تری در محیط پیرامون خود نسبت به دیگر پستانداران مانند فُک بندرگاه که سبیل های استوانه ای شکل دارند، داشته باشند.

گربه ها ریزش سبیل دارند؟

سبیل گربه ها می ریزد. ریزش سبیل طبیعی است و این موها مجدد رشد می کنند اما ریزش و شکستگی بیش از حد سبیل گربه ممکن است به دلیل مشکل پزشکی (بیماری) باشد.

 به گفته دکتر گونزالس، تنش ناگهانی، تب بالا، اختلالات غدد درون ریز و انگل هایی مانند کرم حلقوی یا کچلی دمودکتیک  از دلایل ریزش و شکستگی سبیل گربه ها است. گربه های مبتلا به سرطان  نیز که تحت شیمی درمانی قرار می گیرند ممکن است دچار ریزش سبیل شوند. اگر متوجه ریزش یا شکستگی بیش از اندازه سبیل گربه خود شدید به دامپزشک مراجعه کنید تا بفهمید که دلیل آن مشکل پزشکی است یا خیر. اگر این ریزش و شکستگی به دلیل مشکل پزشکی باشد، پس از درمان سبیل ها دوباره رشد می کنند. براساس تحقیقات منتشر شده در مجله پزشکی و جراحی گربه سانان ، در برخی از موارد از جمله بیماری هایی مانند کرم حلقوی، دامپزشکان ممکن است در فرآیند درمان سبیل های عفونی را ببندند یا بچینند.

چه گربه خودش به طور طبیعی سبیل هایش را بریزد چه این ریزش یا شکستگی به دلیل بیماری باشد، به هرصورت سبیل های آن ها مجدد رشد می کنند.

آیا می توانم سبیل های گربه ام را کوتاه کنم؟

دکتر کورنریچ در این باره می گوید که مقداری ریزش و شکستگی در سبیل گربه ها طبیعی است اما نیازی به کوتاهی و مرتب کردن ندارد. او به افرادی که گربه خانگی دارند توصیه می کند که سبیل گربه هایشان را کوتاه نکنند.

سبیل گربه ها همانند موهای انسان اعصاب ندارند بنابراین کوتاه کردن آن ها دردناک نیست اما کوتاه کردن سبیل گربه حتی به اندازه خیلی کم، باعث می شود که گربه ها ابزار حسی بسیار مهم خود را برای هدایت در محیط از دست بدهند.

سبیل  گربه ها را اصلا و ابدا نچینید.

دکتر گنزالس می گوید: «سبیل گربه ها از ریشه به اعصاب متصل اند به همین دلیل کشیدن یا همان چیدن آن ها بسیار دردناک است. کوتاه کردن سبیل گربه ها درست مانند کوتاه کردن هر موی دیگر آسیبی به گربه نمی رساند و سبیل ها دوباره رشد می کنند اما در طول این مدت گربه نسبت به حرکت در محیط محتاط تر عمل می کند( زیرا سبیل او به درک بهتر محیط کمک می کند)».

اگر ریشه سبیل  دچار مشکل پزشکی مانند آبسه  شود، بهتر است این عمل در بیمارستان یا کلینیک دامپزشکی با مسکن و داروهای مناسب انجام شود.

دکتر کورنریچ توصیه می کند که به جای چیدن و کندن یا اصلاح سبیل های گربه بهتر است به طبیعت او احترام گذاشته و از آن ها همانطوری که هستند نگهداری کنیم. دکتر کورنریچ اضافه می کند:«سبیل گربه ها سازگاری شگفت انگیز تکامل هستند که به این موجودات منحصر به فرد برای حرکت در محیط کمک می کند».