نژاد سگ یورکشایر تریِر
نژاد سگ یورکشایر تریِر(Yorkshire Terrier) سگی با جثهای کوچک اما شخصیتی بزرگ است که همراهی دوست داشتنی برای شما خواهد بود. این نژاد که محبوب ترین نژاد عروسکی در آمریکا است بهخاطر وفاداری ای که به صاحب خود دارد، ظاهر ظریف و زیبا و مناسب بودن برای نگهداری در آپارتمان، در همه جای دنیا زبانزد شده است.
ویژگی های عمومی
بررسی بیشتر یورکشایر تریرها
نژاد یورکشایر تریر را معمولاً بهاختصار «یورکی» مینامند. این نژاد با موهای بلند ابریشمی و چتری هایی که روی چشمانشان میریزد، از جذابترین نژادها در دنیای سگ ها هستند و هرجا بروند توجه را به خودشان جلب میکنند. از آنجا که جثهی کوچکی دارند، خیلی اوقات در کیف های دستی صاحبان شان مینشینند و به بیرون از خانه میروند. موهای قهوهای و براقشان به آنها ظاهر زیبایی میدهد، ولی در اصل این شخصیت دوستداشتنیشان است که قلب صاحبانشان را تسخیر میکند. یورکیها، در جثهی کوچکشان، روحی بزرگ و ماجراجو دارند که گاهی آنها را به دردسر هم میاندازد.
نژاد سگ یورکشایر تریِر، مثل سایر سگ های خانگی با صاحبانشان مهربان اند، اما بهخاطر تاریخچه ای که دارند، به غریبهها مشکوکند و به کوچکترین صداها واکنش نشان میدهند. به خاطر خودتان و همسایگانتان هم که شده، باید به او یاد بدهید که چه زمانهایی پارس بکند یا نکند. همچنین ممکن است با سگهای غریبه خشن برخورد کند و بخواهد که درگیر شود.
یورکی ها، با وجود جسارت شان، روحیهای لطیف دارند. آنها به توجه زیاد صاحبانشان نیاز دارند و نمیتوانند ساعتهای زیادی تنها بمانند. با این حال خیلی هم رفتارهای حمایتگر نداشته باشید. آنها حس نگرانی و ترس شما را درک میکنند و آنوقت گمان میکنند دنیا جای ترسناکی است و این حس ممکن است آنها را عصبی و پرخاشگر کند.
از آنجا که یورکی ها جثهی کوچکی دارند، برای خانوادههایی مناسباند که بچههای بزرگی داشته باشند که یاد گرفته باشند با سگها درست رفتار کنند، چون رفتار غلط با آنها ممکن است باعث ترس یا خشمشان شود و واکنشهای خطرناکی، مثل گاز گرفتن، داشته باشند.
نژاد یورکشایر تریر سگ مناسبی برای آپارتمان است، به شرط آن که به اندازه ی کافی فعالیت و ورزش یا پیاده روی روزانه داشته باشد یا در خانه به اندازهی کافی بازی کند. آنها میتوانند در خانهشان حیوانات دیگر را هم بپذیرند، به شرطی که با آنها بزرگ شده باشند. اگر حیوان جدیدی به خانه بیاید، ممکن است هر کاری بکنند تا تمام توجه صاحبشان معطوف به آنها باشد.
زیبایی ظاهر و موها، جثهی کوچک، شخصیت جالب و وفاداری بینظیرشان، باعث شده که دومین نژاد محبوب در کشور بزرگی مثل امریکا باشند.
هایلایتها
- گفته میشود که آموزش دستشویی به یورکشایر تریرها کار سختی است. به همین دلیل استفاده از جعبه ی آموزش برای آن ها پیشنهاد میشود.
- یورکی ها از سرما خوش شان نمیآید و مستعد لرز هستند، مخصوصاً اگر خیس باشند یا در مکان های مرطوب قرار گیرند.
- آن ها بهخاطر جثهی کوچک و ساختار ظریف بدنشان و ویژگی های اخلاقی که از تریرها گرفتهاند، برای خانواده هایی که فرزند کوچک دارند، توصیه نمیشوند.
- بعضی از آنها ممکن است پرسروصدا باشند و با هر صدایی که میشنوند شروع به واقواق کنند. به همین دلیل آموزش زودهنگام و منظم میتواند راهگشا باشد. اگر خودتان توانایی آموزش و تربیت آنها را ندارید، حتماً از متخصص کمک بگیرید.
- ممکن است سیستمگوارش حساسی داشته باشند که باعث میشود در غذاخوردن ایرادگیر باشند و هر غذایی را نخورند. اگر یورکیتان دچار مشکلات دندان و لثه باشد هم ممکن است این بد غذا خوردن اتفاق بیفتد. اگر سگ تان موقع غذا خوردن یا بعد از آن احساس ناراحتی نشان داد، حتماً او را برای چکاپ پیش دامپزشک ببرید.
- یورکیها فکر میکنند که سگهای بزرگی هستند و تلاش میکنند با سگهای درشتتر از خودشان دعوا کنند. به همین دلیل باید او را تحت کنترل داشته باشید و از سنین کم آموزش او را شروع کنید تا فرمانبردار باشد.
- یورکیها ممکن است دندانهای زمان تولگی خودشان را حفظ کنند. وقتی تولهتان به ۵ ماهگی رسید، مدام دندانهایش را چک کنید. اگر متوجه شدید که یک دندان بزرگسالی میخواهد دربیاید اما دندان تولگی هنوز همانجاست، او را پیش دامپزشک ببرید.
تاریخچه
در طول انقلاب صنعتی در انگلستان، کارگران اسکاتلندی برای کار در معادن زغال سنگ، کارخانه های نساجی و کارخانه های دیگر به یورکشایر آمدند و سگی معروف به کلیدسدال تریری یا پایزلی تریر همراه خود آوردند. این سگ ها از سگ های یورکشایر امروزی بسیار بزرگتر بودند و گمان میرود که در آن زمان از این سگ ها برای گرفتن موش در کارخانه ها استفاده می شد.
سگ های کلیدسدال تریر ممکن است حاصل زاد و ولد تریر های دیگر (سگ های سیاه انگلیسی با سگ های عروسکی) بوده باشند. تریرهای مناطق غربی ممکن است در پیشرفت و تکامل نژاد یورکشایر هم نقش داشته باشند.
در سال ۱۸۶۱ یک سگ از نژاد یورکشایر تریر در نمایشی تحت عنوان یک سگ اسکاتلندی ژولیده ایفای نقش کرد .سگی به نام هادرزفیلد بن که در سال ۱۸۶۵ به دنیا آمده بود، به یک سگ نمایشی معروف تبدیل شد و امروزه از او به عنوان پدر سگهای یورکشایر تریر یاد میشود .
یورکشایر تریر برای اولین بار در سال ۱۸۷۴ در انجمن سگ بریتانیا به رسمیت شناخته شد و اولین انجمن نژاد یورکشایر در انگلستان در سال ۱۸۹۸ شکل گرفت و تاریخ به دنیا آمدن اولین یورکی در ایالات متحده امریکا سال ۱۸۷۲ تخمین زده شده است. از سال ۱۸۷۸ یورکشایرها دیگر قادر به رقابت با سگهای دیگر در نمایش ها بودند. در نمایش های اولیه یورکشایرها در ردهی سگهای زیر ۲ کیلوگرم طبقهبندی میشدند، ولی سرانجام توسط برگزارکنندگان نمایشها در رده متوسط بین ۵/۱ تا ۳ کیلوگرم قرار گرفتند.
اندازه
قد نژاد سگ یورکشایر تریِ تقریبا بین ۲۳-۲۰ سانتیمتر است و وزنشان معمولاً از ۳ کیلوگرم بیشتر نمیشود. البته وزن و قد یورکیها خیلی متغیر است و همۀ یورکیها به یک اندازه نیستند. حتی ممکن است وزن یک سگ یورکی به ۶ کیلوگرم هم برسد، که البته باید با قد او هماهنگی داشته باشد.
از دامپزشک بخواهید که سگ تان را معاینه کند و شما را از وزن ایدهآل سگتان آگاه کند. درست است که یورکیها جثۀ کوچکی دارند، اما فریب پرورش دهنده هایی را که میگویند یورکشایر تریر فنجانی دارند نخورید. سگ هایی که کوچکتر از اندازۀ عادی دارند، معمولا سالم نیستند و احتمالاً مبتلا به بیماریهای ژنتیکی هستند.
شخصیت
نژاد سگ یورکشایر تریِ سگهایی باهوشاند و اعتمادبهنفس زیادی دارند. درواقع سگهایی هستتند با جثهای کوچک اما ماجراجوییهای بزرگ. اخلاق و شخصیت هر یورکی با یورکی دیگر فرق میکند. بعضیهاشان خیلی بغلی و پرسروصدا هستند و از صاحبشان جدا نمیشوند. بعضی دیگر از آنها خیلی اجتماعی و بازیگوشاند و میخواهند همهچیز را تجربه کنند. برای سگتان، از همان تولگی، محدوده و قانون تعریف کنید.
تربیت یک توله خیلی آسانتر است تا اینکه بخواهید مشکلات رفتاری یک سگ بالغ را اصلاح کنید. یورکیها باید از تولگی اجتماعی شوند؛ یعنی افراد و حیوانات مختلف را ببینند و بوها و نورهای مختلف را تجربه کنند. سگی که درست اجتماعی شود، در بزرگسالی صاحبش را به دردسر نمیاندازد.
سلامتی
نژاد سگ یورکشایر تریِر عموماً سگ های سالمی هستند اما در این نژاد هم مثل هر نژاد دیگری احتمال بروز بعضی بیماریها بیشتر است. البته این به آن معنی نیست که یورکشایر شما به همهی این بیماریها مبتلا میشود. آگاهی داشتن از این بیماریها به شما کمک میکند بتوانید مراقبت بهتری از سگ تان بکنید.
- دررفتگی کشکک (Patellar Luxation): یک بیماری رایج در سگ های ریزجثه است. مفصل ران سه قسمت دارد: استخوان ران، کاسهی زانو و درشتنی. در بیماری دررفتگی کشکک این سه قسمت درست در کنار همدیگر قرار نمیگیرند. این موضوع باعث لنگ زدن پا و راه رفتن غیرطبیعی سگ میشود. این بیماری مادرزادی است اما غیرطبیعی بودن زانو مدتی بعد از تولد سگ خودش را نشان میدهد. ساییدگی ناشی از دررفتگی کشکک ممکن است موجب بروز مشکلاتی مثل آرتریت یا بیماریهای مفصلی پیشرونده شود. این بیماری ۴ درجه دارد، در نوع درجهی یک آن گاهی مفصل دچار دررفتگی موقت میشود و درجهی چهار آن چرخش درشتنی آنقدر زیاد است که با دست نمیتوان آن را جا انداخت. در این نوع دررفتگی کشش، ظاهر پای سگ هم کج میشود و برای درمان نیاز به عمل جراحی خواهد بود.
- آتروفی پیشروندهی شبکیه (Progressive Retinal Atrophy): از خانوادهی بیماریهای چشمی است که موجب زوال تدریجی شبکیه ی چشم میشود. در مراحل ابتدایی این بیماری، سگهای مبتلا دچار شبکوری میشوند و با پیشروی بیماری، روزها هم بینایی خود را از دست میدهند. بسیاری از این سگها بهخوبی با این وضعیت کنار میآیند، البته بهشرطی که محیط اطرافشان یکسان باقی بماند.
- شانت پورتوسیستمیک کبدی (Portosystemic Shunt): این مشکل کلیوی زمانی اتفاق میافتد که یک رگ خونی باعث میشود خون کبد را دور بزند و درنتیجه تصفیه نشود. ازآنجاکه که کبد مسئول سمزدایی و کنترل متابولیسم موادغذایی و دفع داروها است، این جریان غیرطبیعی خون باعث بروز بیماریهای متعدد در سگ میشود. از نشانههای این اختلال میتوان به این موارد اشاره کرد: رفتارهای عصبی غیرعادی، بیاشتهایی، هیپوگلیسمی (قند خون پایین)، مشکلات متناوب دستگاه گوارش، مشکلات دستگاه ادراری، پس زدن دارو، اختلال رشد. این نشانهها معمولاً پیش از سن دو سالگی ظاهر میشوند و راه های درمان آن هم رعایت رژیمغذایی و جراحی ترمیمی است.
- هیپوگلیسمی (Hypoglycemia): این بیماری در اثر کمبود قند خون به وجود میآید. یورکشایر تریرها مثل نژادهای کوچک و عروسکی دیگر مستعد این بیماری هستند. مخصوصا در زمان تولگی، وقتی استرس داشته باشند، قند خون آنها بهشدت افت میکند. ضعف، گیجی، تلوتلو خوردن موقع راه رفتن و حالتهایی شبیه تشنج از نشانههای این بیماری است. هر کدام از این نشانهها را در سگ خود دیدید، هرچه زودتر به دامپزشک مراجعه کنید.
- کُلاپس نای (Collapsed Trachea): بعضی از سگ ها بیش از بقیه مستعد ابتلا به این بیماری هستند. در این بیماری، نای، که هوا را به ریهها میرساند، شکل طبیعی خود را از دست میدهد. سرفههای خشک، شدید و مزمن از رایج ترین علائم این بیماری است و با دارو یا جراحی درمان میشود.
- عطسهی معکوس (Reverse Sneezing): این مشکل ممکن است با کلاپس نای اشتباه گرفته شود، ولی اصلاً به خطرناکی آن نیست و فقط چند دقیقه طول میکشد. وقتی سگ خیلی هیجانزده میشود، سریع غذا یا آب میخورد یا به چیزی مثل گردوغبار هوا، حساسیت دارد اتفاق میافتد. در عطسهی معکوس ترشحات بینی بر سقف دهان میافتد و راه حلق را میبندد. در این حالت، سعی کنید او را آرام کنید تا بتواند بهصورت طبیعی نفس بکشد. همچنین میتوانید به آرامی گلوی او را نوازش کنید تا نفس کشیدنش به حالت عادی برگردد. بعضی میگویند جلوی سوراخ های بینی را بگیرید تا مجبور شود با دهان نفس بکشد و عطسه های معکوس متوقف شود.
- همچنین ممکن است برای این نژاد مشکلاتی از قبیل عفونت چشم و مشکلات دندان و لثه اتفاق بیفتد.
مراقبت و نگهداری
نژاد سگ یورکشایر تریِر عاشق بازی کردن با شما یا بیرون از خانه اند اما چون در خانه خیلی فعال اند، ورزش کردن برای شان اصلاً سخت نیست و لازم نیست آنها را مجبور به فعالیت کنید.
بهطور کلی، یورکیها تربیت پذیرند و زود دستورات و فرمانپذیری را میآموزند، مخصوصاً اگر بفهمند که با انجام دستورات شما به آنها توجه میکنید. ممکن است گاهی آموزش دستشویی به آنها سخت شود و چون یورکیها خیلی کوچکاند و ممکن است مدفوع آنها دیده نشود و تمیز کردن آن هم راحت باشد، خطا کردنشان تبدیل به عادت شود. بهترین کار این است که از اول خودتان جای درست دستشوییشان را به آنها نشان دهید و مراقب باشید که محل خطا را هم خیلی زود تمیز کنید. هر بار که جای درست کارش را انجام داد به او تشویقی بدهید. مطمئن باشید که اگر برای تربیت یورکیتان وقت بگذارید و زحمت بکشید، بالاخره یک سگ مودب و حرفگوش کن خواهید داشت.
نژاد سگ یورکشایر تریِر قطعاً سگ خانگی هستند و نمیتوانند هوای خیلی گرم یا خیلی سرد را تحمل کنند. برای همین بسیاری از افراد به یورکیشان آموزش میدهند که روی پد دستشویی کنند تا لازم نباشد در آبوهوای بد آنها را برای دستشویی بیرون از خانه ببرند.
یورکیها اسباببازی را که سروصدا داشته باشد دوست دارند، اما یکی دو روز یک بار اسباببازی ها را بررسی کنید تا مبادا آنها را جویده باشد و بتواند زنگوله یا توپ درون آن را دربیاورد. آنها عاشق آوردن اسباببازیهایی هستند که برایشان میاندازید. اگر اهل هنرهای دستی هستید میتوانید برای یورکی خود یک توپ با قلاب ببافید. این توپ نباید از یک توپ گلف کوچکتر و از یک توپ تنیس بزرگتر باشد.
تغذیه
میزان غذای پیشنهادی روزانه: ۱/۵ تا ۳/۴ لیوان غذای خشک باکیفیت در دو وعده
میزانی که به سگ غذا میدهید، به اندازه، هیکل، سن، سوختوساز و میزان فعالیت او بستگی دارد. سگ ها هم مثل انسانها ویژگیهای فردی دارند و نیازهای غذاییشان با هم فرق میکند. لازم به ذکر نیست که سگی که از نظر فیزیکی فعالیت زیادی دارد به غذای بیشتری نسبت به سگی که همیشه دراز کشیده نیاز دارد. کیفیت غذایی که میخرید هم خیلی مهم است، هرچه غذا کیفیت بالاتری داشته باشد، موادمغذی بیشتری به بدن پت تان می رساند.
باید مراقب باشید که یورکیتان چاق نشود، چون اصلاً به ظاهر ظریف و زیباشان نمیآید. برای حفظ تناسباندام یورکشایرتان همیشه غذایش را اندازه بگیرید و دو بار در روز به او غذا دهید و نگذارید غذا در ظرفغذا همیشه پر باشد. اگر مطمئن نیستید که اضافهوزن دارد یا نه، میتوانید تست چشم و تماس را برای او انجام دهید.
اول خوب به او نگاه کنید. باید بتوانید کمر او را ببینید. بعد دستهاتان را روی پشتش بگذارید، طوریکه شستهاتان درامتداد ستون فقراتش و انگشتها به سمت پایین باشد. باید بتوانید بدون اینکه زیاد به بدنش فشار بیاورید، دندههایش را حس کنید، حتی اگر دندههایش به چشم قابلدیدن نباشند.
رنگ مو و گرومینگ
نژاد سگ یورکشایر تریِر موهای بلند ابریشمی و کاملاً صافی دارند. بلندی موی سگ هایی که در نمایش شرکت میکنند به زمین میرسد. چون یک لایه مو دارند، ریزش موها شان کم است. تولهها سیاهرنگ متولد میشوند و با گذشت زمان، معمولاً بعد از یک سالگی، موهای آبی یا قهوهای کمکم رشد میکنند. تولههایی که پیش از یک سالگی موهاشان روشن میشود، معمولاً خاکستریرنگ میشوند.
از پشت سر تا روی دمشان، موهای یورکیها به رنگ آبی تیره است که زیر نور آفتاب سربیرنگ دیده میشود. سرشان طلایی روشن است با موهای قهوهای که ریشهشان تیرهتر از بخش انتهایی است و روی گوشها نمیآید. چتریهای بلند طلاییرنگی دارند که روی صورتشان میریزد. موهای پوزه و گوشهاشان تیرهرنگ است.
موی پاهاشان، از آرنج به پایین، قهوهای است. نکتهی جالب دربارهی یورکیها این است که با بالا رفتن سنشان، موهاشان هم روشنتر میشود. تغییرات هورمونی هم بر رنگ موهاشان تاثیر میگذارد. یورکیهای ماده در فصل باروری روشنترند و این دوره تمام شود، دوباره موهاشان تیره میشود.
شانه کردن موهای یورکی دلبخواهی نیست و یک وظیفه و اجبار است، مخصوصاً اگر موهایش بلند باشد که خیلی زود گره میخورد. حتی اگر موهای یورکیتان را کوتاه میکنید، باید هر روز، بهآرامی، آن را شانه کنید تا تمیز باقی بماند و پرز فرش و موکت به آن نچسبد.
حداقل هفتهای دو تا سه مرتبه باید دندانهاشان را مسواک بزنید تا از ایجاد جرم و تارتار بر روی دندانها و باکتری داخل آنها جلوگیری کنید. همچنین برای جلوگیری از بیماریهای لثه و بوی بد دهان، توصیه میشود روزانه دندانهاشان را مسواک بزنید.
گوش های سگ تان را هم باید بهطور مرتب معاینه کنید. داخل گوش را ببینید و بو کنید. گوش سالم نباید بو بدهد، قرمز یا ملتهب باشد یا ترشح داشته باشد. با دیدن هر کدام از این نشانهها به دامپزشک مراجعه کنید. موهایی که روی کانال گوش رشد میکنند را، با انگشت بکنید، یا بدهید دامپزشک یا آرایشگر این کار را برایتان انجام دهد.
هفتهای یک بار یورکشایر تریرتان را حمام کنید تا موهایش همیشه تمیز و زیبا و براق باشد. لازم نیست هنگام شستن موها را بمالید. بعد از خیس کردن مو و ریختن شامپو، دستتان را بر موها از بالا به پایین بکشید تا آلودگی از روی موها پاک شود. سپس به موها نرمکننده بزنید و آنها را بشویید. وقتی موها را خشک میکنید به آن نرمکنندهی ملایمی اسپری کنید. همچنین زمان شانه کردن به موها نرمکننده اسپری کنید. هیچوقت موهای خشک یا کثیف سگتان را شانه نکنید، چون موها میشکند و آسیب میبیند.
ناخنهای سگ را بعد از هر بار حمام رفتن کوتاه کنید تا دردناک نشود. اگر صدای برخورد ناخنهای سگتان با زمین را شنیدید، یعنی وقت کوتاه کردنشان است. یادتان باشد در ناخن سگها رگهای خونی وجود دارد که اگر بیش از حد مجاز کوتاهشان کنید، باعث خونریزی میشود و برای سگتان بسیار دردناک خواهد بود. اگر برای کوتاه کردن ناخن سگها تجربهی کافی ندارید، حتماً از متخصص و فردی باتجربه بخواهید این کار را برای سگتان انجام دهد.
بعد حمام و شانه کشیدن، مقعد سگتان را چک کنید و اگر موهای آن ناحیه بلند شده بود، حتماً با قیچی کوتاهشان کنید. کوتاه کردن موهای یک سانتیمتری اطراف مقعد کافی است.
بعد از خشک کردن و شانه کشیدن موها، موهای صورت را، از کنار چشمها و میانهی چشمها به سمت بالا شانه کنید و با کش ببندید و بعد روی آن گلسر بزنید.
یورکشایر تریرتان را از تولگی به برس کشیدن موهایش عادت دهید. هرازگاهی پاها، دهان و گوشهایش را چک کنید. باید کاری کنید که گرومینگ برایش تجربهای لذتبخش شود با یک عالم تحسین و تشویقی.
در زمان گرومینگ حتماً به علائم قرمزی، خراش، جوش و التهاب در پوست، گوشها، بینی، دهان، چشمها و پاهایش دقت کنید. چشمها باید شفاف باشند و هیچ قرمزی و ترشحی نداشته باشند. معاینه ی هفتگی کمک میکند در صورت بروز مشکل زودتر متوجه شوید و درمان را شروع کنید.
ارتباط با کودکان و حیواناتخانگی دیگر
نژاد سگ یورکشایر تریِر به خاطر جثه ی کوچکی که دارند برای خانواده هایی که فرزند کوچک دارند مناسب نیستند. این نژاد ریزجثه ممکن است بهسادگی از دست بچهها بیفتد یا زیر دست و پایشان بماند یا خیلی محکم بغلش کنند.
یورکیها خیلی خوب با حیواناتخانگی دیگر کنار میآیند اما بهشرطی که از تولگی اجتماعی شده باشند. این نژاد آن قدر جسور است که معمولاً به دنبال سگهایی بزرگتر از نژاد خودش میرود. به همین دلیل آن ها که از یورکی نگهداری میکنند، بیرون از خانه حسابی باید حواسشان به سگشان باشد.