مشکلات دندانی سگ
50 سال پیش، به حوزۀ سلامت دهان و دندان دام و مشکلات دندانی سگ توجه کمی می شد. خوشبختانه، ما از آن زمان تاکنون چیزهای زیادی آموخته ایم و دندان پزشکی حیوانات پیشرفت قابل توجهی داشته است.
اکنون می دانیم که نزدیک 80% درصد سگ ها تا زمانی که به سن دو سال برسند، مقداری مشکل دندانی دارند. بیماری های دهان و دندان و مشکلات دندانی سگ، فقط دردناک نیستند بلکه این بیماری ها می توانند بر سلامت کلی بدن آن ها نیز تاثیرگذار باشند. انجام مراقبت های دهان و دندان کافی می تواند به بهبود کیفیت زندگی حیوان شما کمک کند.
دندان های سگ: درک مفاهیم اولیه
به منظور درک مشکلات دندانی سگ، شناخت آناتومی دهان و دندان این حیوان بسیار پر اهمیت است. مانند انسان ها، دهان سگ شامل تعداد زیادی دندان است. هر کدام از این دندان ها برای کار خاصی به وجود آمده اند.
دندان برنده، یک دندان کوچک در جلوی دهان، برای گاز زدن و به دندان گرفتن استفاده می شود. دندان سگی یا « نیش » برای دریدن و تکه تکه کردن گوشت استفاده می شود. دندان های آسیای کوچک و آسیا که در قسمت عقبی دهان قرار دارند برای بریدن و خرد کردن غذا مورد استفاده قرار می گیرند.
یک سگ چند دندان دارد؟
یک سگ بالغ، 42 دندان دارد. هر کدام از قسمت های راست و چب بالایی دهان سه دندان برنده، یک دندان نیش، چهار دندان آسیای کوچک و دو دندان آسیا دارند، که جمعاً 20 دندان می شود. دندان های فک پایین همانند فک بالاست به اضافۀ یک آسیا برای هردو سمت راست و چپ، که جمعاً 22 دندان می شود.
یک توله سگ فقط 28 دندان دارد. توله سگ ها فقط سه دندان آسیای کوچک در هر چهار قسمت دهان داشته و هیچ دندان آسیایی ندارند.
در بعضی از نژاد سگ ها، تمامی دندان ها رشد نمی کنند. این مورد بیشتر در سگ های بی مو رایج است، مانند نژادهای بی موی مکزیکی و چینی اما ممکن است در نژادهای مانند دابرمن و کالی نیز مشاهده شود.
آیا سگ ها نیز دندان شیری خود را از دست می دهند؟
همانند کودکان انسان، توله سگ ها نیز دندان های شیری خود را از دست می دهند. اولین دندان در توله سگ ها در سه هفتگی در آمده و در شش هفتگی تمامی دندان های شیری کاملاً رشد می کنند. هرچند در 3-4 ماهگی، دندان های شیری توله سگ ها شروع به ریختن می کنند. در بیشتر توله سگ ها، دندان های شیری در حدود 6 ماهگی ریخته و دندان های دائمی رشد می کنند.
هر چند وقت یکبار باید دندان های سگ خود را مسواک کنید؟
مسواک زدن روزانه بهترین روش برای حفظ سلامت دندان سگ هاست. مسواک زدن جرم ها را از بین می برد، که اگر شما نیز برای چند روز مسواک نزنید این جرم ها را بر روی دندان خود حس می کنید. حدود 24 تا 36 ساعت بعد از به وجود آمدن جرم بر روی دندان، این جرم مانند رسوب سفت می شود که دیگر نمی توان با مسواک آن را از بین برد. اگر می خواهید از مسواک زدن نتیجه بگیرید، باید روزی یکبار دندان سگ تان را مسواک کنید. با این کار مطمئن می شوید که از تبدیل شدن جرم به رسوب جلوگیری کرده اید.
مشکلات رایج دندانی در سگ ها
درحالی که با مراقب درست از دندان ها می توان از بسیاری از مشکلات رایج پیشگیری کرد، با این حال ممکن است سگ هایی که مراقبت های کامل دندانی برای آنها انجام می شود، دچار آسیب های دهان و دندان شوند. ممکن است خرده های مواد غذایی بین دندان ها گیر کرده و منجر به عفونت یا التهاب شود.
دراینجا به برخی از مشکلات دندانی در سگ ها که دام پزشکان و دندان پزشکان حیوانات با آن مواجهند، اشاره می کنیم.
پوسیدگی دندان سگ
خوشبختانه، پوسیدگی دندان در سگ ها اتفاقی نادر است. درحالی که کرم خوردگی دندان در انسان ها یکی از مشکلات رایج دندانی است، آسیب های دندانی در سگ ها، در ابتدا بر لثه و بافت زیر آن تاثیر می گذارد ( بافت لثوی). مسواک زدن مرتب و تمیز کردن خرده های غذا، یکی از بهترین روش ها برای جلوگیری از پوسیدگی دندان و بیماری های لثه در سگ ها است.
شل شدگی دندان در سگ
شل شدن دندان یک مشکل رایج در سگ هاست. بیماری های دهان و دندان در سگ، بر لثه و بافتی که دندان را درجای خود نگه می دارد، تاثیر می گذارد. به محض اینکه ارتباط بین دندان و فک از بین می رود، دندان شل می شود. دندان شل نه فقط برای سگ دردناک است، بلکه می تواند باعث عفونت نیز شود. بنابراین، معمولا دندان هاش شل را با عمل جراحی می کشند.
آبسۀ دندان در سگ
آبسۀ ریشۀ دندان یک دردسر جدی در مشکلات دندانی سگ هاست. در این موقعیت، باکتری ها از طریق بافت بیمار لثه به استخوان فک حمله می کنند. باکتری ها در داخل استخوان زیاد شده و باعث آبسه می شوند (چرک).
ممکن است این آبسه ها پاره شده و چرک در داخل دهان یا از طریق پوست زیر چشم تخلیه شود. آبسه ها دردناک بوده و نیاز به درمان سریع دارند. ممکن است آنتی بیوتیک ها باعث درمان موقت شوند، اما درمان درست برای آبسۀ ریشۀ دندان، نیازمند کشیدن دندان آسیب دیده است.
عفونت دندان در سگ
حتی اگر دندان آبسه نکند، ممکن است عفونت دندان باعث مشکلات جدی شود. امکان دارد وجود عفونت های باکتریایی در پالپ دندان منجر به التهاب و از بین رفتن آن شود. ممکن است در ابتدا پالپ دندان رنگ صورتی یا قرمز بگیرد و سپس در صورت از بین رفتن پالپ دندان، رنگ آن کبود شود. این حالت می تواند بسیار دردناک بوده و باعث شدیدتر شدن عفونت شود.
شکستگی و لب پر شدن دندان سگ
درحالی که بسیاری از مشکلات دندانی در سگ ها وجود باکتری و بیماری های لثه است، حتی سگ های جوان هم می توانند دچار شگستگی یا لب پر شدن دندان شوند. این اتفاق معمولاً به دلیل جویدن استخوان یا جسم سخت اتفاق می افتد، که در آن یک تکه از مینای دندان می شکند. معمولاً شکستگی دندان در سگ ها دردناک بوده و مستعد عفونت است.
محل دندان شکسته باید توسط دامپزشک تشخیص داده شود. درمان، به شدت شکستگی و لب پر شدن و نوع دندان بستگی دارد. معمولاً دام پزشک به کشیدن دندان توصیه می کند، اما اگر بخواهید راه های دیگر را امتحان کنید دامپزشک شما را به دندان پزشک حیوانات ارجاع می دهد.
علائم دندان درد در سگ ها
مشکلات دندان در سگ ها همیشه با علائم واضح بروز نمی کنند. امکان دارد علائم دندان درد در سگ ها شامل موارد زیر باشد:
- بی میلی به جویدن چیزهای سفت یا گاز زدن
- کشیدن پنجه برروی دهان
- افزایش بزاق دهان
- تلق تلق کردن فک ها
اگر شما علائم دندان درد را مشاهده کردید به دام پزشک مراجعه نمایید تا شما را راهنمایی کند.
درمان مشکلات دندانی در سگ ها
بسته به شرایط سگ تان، انواع مختلفی از درمان ها برای مشکلات دندانی یا بیماری های دهان و دندان وجود دارد. در برخی موارد امکان دارد دامپزشک برای درمان های پیشرفته تر مانند کانال ریشه یا تاج دندان، شما را به دندان پزشک حیوانات ارجاع دهد.
جرم گیری دندان
جرم گیری دوره ای دندان مزایای بسیاری دارد. یک جرم گیری کامل دندانی ( که با بیهوشی کامل انجام می شود) به دامپزشک شما اجازه می دهد تا تمامی رسوب هایی را که نمی توان با مسواک از بین برد، با این روش تمیز کند.
به علاوه، زمانی که حیوان شما بیهوش است، دامپزشک شما یک معاینۀ کامل انجام خواهد داد. بافت دهان معاینه خواهد شد و عکس رادیوگرافی از دندان گرفته می شود. این کار باعث می شود تا به جای منتظر شدن برای بروز علائم درد در سگ تان، دامپزشک سریع تر مشکل را متوجه شده و آن را درمان کند.
برای بسیاری از سگ ها باید سالانه یکبار دندان ها جرم گیری شوند. ممکن است سگ های نژاد کوچک تر یا دارای بیماری با ریسک بالا هر 6 ماه یکبار نیاز به جرم گیری داشته باشند.
کشیدن دندان سگ
زمانی که دندانی در سگ دچار مشکل می شود، اغلب عملی ترین گزینه کشیدن دندان است. برای سگ ها به اندازۀ ما انسان ها ابزار دندان پزشکی وجود ندارد، که به این معنی است که کشیدن دندان جایگزین روش های پیچیده ای است که برای ما استفاده می شود. کشیدن دندان از لحاظ پیچیدگی بسته به نوع دندان، متفاوت است. برخی از دندان ها ( مانند دندان برنده) فقط یک ریشه دارند، که فرآیند کشیدن آن را راحت تر می کند. سایر دندان ها مانند دندان کارناسیال ( چهارمین دندان آسیای کوچک)، چند ریشه دارند که برای کشیدن بی خطر آن باید با دریل برش داده شوند.
هزینۀ کشیدن دندان ها، بسته به پیچیدگی آن متفاوت است. علاوه بر خود عمل جراحی، احتمالاً حیوان شما داروی بی حسی، مسکن و آنتی بیوتیک نیز دریافت خواهد کرد. اگر حیوان شما بیهوش شده باشد، هزینۀ اضافه برای کشیدن دندان تقریباً بین 50 دلار ( کشیدن دندان تک کاناله) تا 300 دلار ( کشیدن دندان چند کاناله) متغیر خواهد بود.
داروهایی برای دندان درد سگ
ممکن است سگ های دارای مشکلات دندانی و یا سگ هایی که تحت درمان هستند، با داروهای متفاوتی درمان شوند. اغلب داروی غیر استروئیدی ضدالتهاب برای کنترل درد و ورم تجویز می شوند. امکان دارد برای درمان و پیشگیری از عفونت، آنتی بیوتیک خوراکی تجویز شود.
مراقبت از دهان و دندان سگ: چگونه از مشکلات پیشگیری کنیم
مراقبت از دندان های سگ تان مهم ترین قسمت حفظ سلامت او است. مشکلات دندانی دردناک هستند، اما باکتری داخل دهان می تواند به قلب، کلیه و شش ها نفوذ کرده و باعث بسیاری از آسیب ها شود.
برای حفظ بهداشت دهان و دندان سگ تان، این موارد را در نظر بگیرید:
دندان های سگ تان را مسواک کنید. روزانه با استفاده از مسواک و خمیردندان مخصوص سگ، دندان هایش را تمیز کنید. اگر با مسواک زدن به دندان های سگ تان مشکل دارید در مورد توصیه های جایگزین برای بهداشت دهان و دندان با دامپزشک مشورت کنید.
دندان های سگ خود را به صورت حرفه ای تمیز کرده و معاینه کنید. هرسال یکبار دامپزشک را ملاقات کرده و درصورت نیاز دندان های سگ خود را جرم گیری کنید. جرم گیری دندان ها به طور میانگین، سالانه یکبار انجام می شود، اما ممکن است بسته به ویژگی های فردی سگ تان به جرم گیری بیشتر یا کمتری نیاز داشته باشید.
از اسباب بازی سگ که جویدنی و اسباب بازی دندانی سگ هستند استفاده کنید. اسباب بازی های مناسب جویدنی تهیه کنید. این اسباب بازی ها می توانند به کاهش رسوب برروی دندان کمک کنند، اما به این نکته توجه کنید که از دادن استخوان و اسباب بازی های سفت خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث شکستن دندان ها شوند.
اگر سوالی درمورد سلامت دهان و دندان سگ تان دارید، می توانید با دامپزشک صحبت کنید.