بیماری کلیه در گربه ها

• بیماری کلیه در گربه ها زمانی اتفاق می افتد که یک یا هر دو کلیه به درستی کار نکنند.
• دو نوع بیماری کلیه در گربه سانان وجود دارد – حاد (ناگهانی) و مزمن.
• گربه ها معمولاً عوارضی از این بیماری نشان نمی دهند تا وقتی که بیماری پیشرفت کند.
• عوارض این بیماری عبارت اند از افزایش نوشیدن و ادرار، کاهش وزن، کاهش کیفیت پوشش بدن و استفراغ.
• درمان می تواند شامل تجویز رژیم غذایی، مهار دارویی، تزریق مایعات درون رگی یا ترکیبی از این روش ها باشد.

آیا اخیراً گربه تان را برای چک آپ برده اید؟ هرچند شاید گربه شما به  نظر شاد و سالم بیاید اما ممکن است وضعیت داخلی بدنش این گونه نباشد. بررسی نشانه های بیماری کلیه در گربه ها یکی از مهم ترین عللی است که والدین حیوانات خانگی را ملزم می کند گربه هایشان را برای معاینات دامپزشکی و تست آزمایشگاهی به  طور منظم به کلینیک ببرند. بیماری کلیه در گربه ها بسیار رایج است و اغلب اوقات خود بیماری بسیار دیر تشخیص داده می شود؛ حال فرض کنید که پیش شناخت آن چقدر دشوار است.

در این مقاله بیماری کلیه گربه ها، نحوه تشخیص و درمان آن و همچنین نشانه های رایج برای تشخیص آن را توضیح می دهیم.

 

بیماری کلیه در گربه سانان چیست؟

کلیه ها یک جفت اندام هستند که نقش های بسیار مهمی در بدن گربه های ما دارند. کلیه ها کارهای زیر را برعهده دارند:

• حفظ وضعیت طبیعی آب بدن (هیدراسیون)
• حفظ فشارخون طبیعی
• دفع سموم و فرآورده های زاید موجود در خون
• حفظ تعادل الکترولیت طبیعی
• حفظ pH طبیعی خون (تعادل صحیح اسیدها و بازها)
• تولید هورمون های خاص

وقتی کلیه ها عملکردشان را از دست بدهند، این مسئله می تواند بدن گربه شما را کاملاً ویران کرده و او را به سختی بیمار کند.

بیماری کلیه در گربه های مسن تر بسیار شایع تر است. مطالعات تخمین می زنند که ۱ تا ۳ درصد از کل جمعیت گربه ها مبتلا به بیماری های کلیوی هستند. در عین حال دیده  شده بیماری کلیه تا ۴۰% گربه هایی با سن بیشتر از ۱۰ سال و ۸۰% گربه هایی بیشتر از ۱۵ سال را مبتلا می کند. برخی نژادهای خاص گربه سانان ریسک بالاتری برای ابتلا به بیماری مزمن کلیوی نسبت به بقیه دارند. این نژادها عبارت اند از نژادهای ایرانی، حبشی، سیامی، رگدال، برمه، آبی روسی  و مِینکون.

 

انواع بیماری کلیه در گربه ها

بیماری کلیه به دو گروه اصلی تقسیم می شود – حاد و مزمن.

حاد: که همچنین به آن آسیب کلیوی حاد یا ناتوانی کلیوی حاد گفته می شود، خیلی ناگهانی اتفاق می افتد و معمولاً باعث می شود که گربه شدیداً بیمار شده و نیاز به بستری  شدن داشته باشد. معمولاً توسط سموم (مثلاً از طریق خوردن ضد یخ)، عفونت های خاص و انسداد ادراری ایجاد می شود. آسیب کلیوی حاد اگر سریعاً درمان شود، ممکن است برگشت پذیر باشد اما به  هرحال گربه را مستعد ابتلا به بیماری کلیوی مزمن می کند.

مزمن: که همچنین به آن ناتوانی کلیوی مزمن گفته می شود، بسیار شایع تر از بیماری کلیوی حاد است و زمانی تشخیص داده می شود که ناهنجاری های کلیه (چه در آزمایش ها مشاهده شوند یا از طریق عکس برداری) به مدت ۳ ماه یا بیشتر در بدن گربه وجود داشته باشند.

در ادامه این مقاله به بیماری کلیوی مزمن خواهیم پرداخت.

 

مراحل بیماری کلیه در گربه ها

بیشتر دامپزشکان برای بیماری کلیوی مزمن از سیستم مرحله بندی انجمن بین المللی حامیان کلیه استفاده می کنند. بیماری کلیوی مزمن یک بیماری پیش رونده است که بر اساس غلظت  کراتینین و SDMA خون به ۴ مرحله با شدت رو به افزایش تقسیم می شود.

مرحله ۱: به  ندرت پیش می آید که گربه های مبتلا به بیماری کلیه تا این اندازه زود تشخیص داده شوند. گربه های ایرانی که تست آزمایشگاهیشان برای جهش ژنتیکی بیماری پلی کیستیک کلیه مثبت شده  است و هیچ گونه ناهنجاری در آزمایششان وجود ندارد، در این دسته قرار می گیرند. ممکن است هنگام انجام یک اولتراسوند شکمی به  طور ناگهانی متوجه ساختار غیرعادی کلیه شویم که نشان دهنده ی مرحله ی ۱ این بیماری خواهد بود. در این مرحله هیچ  گونه عوارض شکمی وجود ندارند. هیچ درمانی هم در این مرحله توصیه نمی شود اما نظارت دقیق بر آزمایش های خون و ادرار توصیه می شود تا پیشرفت بیماری به مرحله ۲ کنترل شود.

مرحله ۲: در این مرحله از بیماری کلیه در گربه ها، تغییرات ملایمی در مقادیر خون و ادرار اتفاق خواهد افتاد. والدین گربه ممکن است متوجه نشانه های بیماری بشوند یا نشوند؛ این نشانه ها عبارت اند از افزایش نوشیدن آب و دفع مکرر ادرار. در این مرحله توصیه می شود که یک رژیم  غذایی کلیوی تجویز شده را برای گربه خود آغاز کنید.

مرحله ۳: در این مرحله از بیماری کلیه در گربه سانان، شدت بیماری قابل توجه است و معمولاً نشانه ها وجود دارند. این نشانه ها می توانند افزایش مصرف آب، افزایش ادرار، کاهش اشتها، کاهش وزن، استفراغ و کیفیت ضعیف پوشش بدن باشند. علاوه  بر تغذیه گربه بر اساس یک رژیم تجویز شده، یکسری داروها و مکمل های خاص نیز ممکن است تجویز شود.

مرحله ۴: همچنین به آن «مرحله پایانی» بیماری کلیه گفته می شود. گربه ها در مرحله چهارم بیماری کلیوی مزمن، پیش شناخت ضعیفی دارند و اغلب باید بستری شوند تا تزریق درون جلدی مایعات برایشان انجام شود.

 

علل بیماری کلیوی گربه ها

در بیشتر موارد بیماری کلیه در گربه ها ایدیوپاتیک است (یعنی علت آن ناشناخته است). با این حال برخی عوامل به عنوان علل بیماری کلیه در گربه ها شناخته شده اند که عبارت اند از: برخی سموم یا داروهای  خاص. سموم (مثلاً خوردن گل های سوسن، ضد یخ و ایبوپروفن) منجر به آسیب کلیوی حاد می شود که می تواند بیماری کلیوی مزمن را به دنبال داشته باشد.

آسیب فیزیکی: این  مورد باعث کاهش جریان خون به کلیه ها می شود و در نتیجه کاهش اکسیژن رسانی به آن ها را در پی دارد.

عفونت های ویروسی: عفونت های ویروسی از جمله ویروس لوسمی گربه سانان و ویروس نقص ایمنی گربه سانان  می توانند به کلیه ها آسیب بزنند.

عفونت های باکتریایی: این عفونت ها اگر به  درستی درمان نشوند، می توانند منجر به آسیب دیدگی بلندمدت کلیه ها شوند.

سنگ کلیه: سنگ ها مسیر طبیعی ادرار را در داخل مجاری ادراری مسدود می کنند و منجر به افزایش فشار درون کلیه ها می شوند که در نتیجه کلیه مسدود شده آسیب می بیند.

بیماری کلیوی پلی کیستیک: این بیماری از طریق وجود کیست های پر از آب غیرعادی در سرتاسر کلیه تشخیص داده می شود.

سرطان: سرطان های خاصی ازجمله لنفوما و لوسمی می توانند به کلیه ها نفوذ کرده و به ساختار آن ها آسیب بزنند.

بیماری های خود ایمن خاص: این بیماری ها باعث تشکیل مولکول های کمپلکس ایمنی غیرعادی درون کلیه ها می شوند که به آن ها آسیب می زند.

 

تشخیص بیماری کلیوی گربه سانان

دامپزشک شما ابتلا به بیماری کلیوی مزمن را در ابتدا براساس آزمایش خون و ادرار تشخیص می دهد. افزایش پیوسته سطوح کراتینین و یا SDMA خون همراه با غلظت پایین ادرار، ابتلا به بیماری کلیوی مزمن را تأیید می کنند.SDMA  مخفف دی متیل آرژینین متقارن است که آمینواسیدی است که از تجزیه پروتئین تولید شده و از طریق کلیه دفع می شود.

دامپزشک همچنین از نشانه های گفته شده توسط والدین گربه استفاده می کند و بررسی می کند که آیا این یافته ها از تشخیص او حمایت می کنند یا خیر. استفاده از اولتراسوند شکمی برای تشخیص بیماری کلیوی در گربه ها بسیار کمک کننده است، زیرا تصویر دقیقی از کلیه ها در اختیارمان قرار می دهد و کمک می کند که وضعیت های نهفته در آنها، مثل سنگ کلیه و بیماری کلیوی پلی کیستیک، را بررسی کنیم.

پس  از تشخیص بیماری کلیوی مزمن، انجام تست نسبت پروتئین ادرار به کراتینین و فشار خون بسیار مهم است و تعیین می کند که آیا به دارو درمانی خاصی نیاز است یا نه. گربه های مبتلا به بیماری کلیوی مزمن همچنین مستعد ابتلا به عفونت های مجاری ادراری هستند، بنابراین ممکن است گاه به گاه کشت ادرار برایشان تجویز شود.

 

طول عمر مورد انتظار برای گربه های مبتلا به بیماری کلیوی

پیش بینی این که یک گربه پس  از تشخیص ابتلا به بیماری کلیوی مزمن تا چه مدت می تواند زنده بماند، غیرممکن است زیرا بیماری در گربه های مختلف با سرعت های مختلفی پیشرفت می کند. با این حال گربه هایی که در مرحله ۱ و ۲ بیماری تشخیص داده شوند و بیماریشان به درستی کنترل شود، ممکن است چندین سال زنده بمانند. اما گربه ای که در مرحله ۴ تشخیص داده شده باشد، احتمالاً طی چند هفته تا چند ماه تسلیم بیماری می شود.

 

درمان بیماری کلیه در گربه ها

هیچ درمان مستقیمی برای بیماری کلیوی در گربه ها وجود ندارد. وقتی بخشی از عملکرد کلیه از دست برود، دیگر نمی توان آن را پس گرفت. بااین حال مدیریت صحیح بیماری می تواند روند آن را کند یا متوقف کند. اصلی ترین روش درمان بیماری کلیوی مزمن این است که مطابق یک رژیم کلیوی تجویز شده به گربه ها غذا بدهید. گربه هایی که بر طبق رژیم های کلیوی تجویز شده غذا می خورند، می توانند ۲ برابر بقیه گربه ها زنده بمانند. این رژیم ها مقادیر فسفر کم و پروتئین نسبتاً محدود دارند و حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ و سایر ترکیبات مفید برای کلیه ها هستند.

به محض تشخیص بیماری گربه ها در مرحله ی ۲ یا بالاتر، سریعاً باید رژیم غذایی آن ها را به رژیم غذایی تجویز شده تغییر داد. تغییر رژیم غذایی زودهنگام، قبل از این  که گربه اشتهای خود را از دست بدهد، باعث می شود که گربه روال غذایی جدید را بهتر بپذیرد. تغییر عادت غذایی به صورت خیلی تدریجی و در طول چند هفته تا چند ماه توصیه می شود؛ به ویژه برای گربه هایی که از نظر غذایی مشکل پسند هستند.

چنانچه ممکن است، یک رژیم غذایی مرطوب یا کنسرو گربه بر رژیم های خشک اولویت دارد؛ زیرا گربه های مبتلا به بیماری کلیوی مزمن مستعد کم آبی هستند. والدین گربه همچنین باید با قرار دادن ظروف آب گربه به صورت متعدد در سراسر خانه یا استفاده از فواره های مخصوص نوشیدن حیوانات خانگی از دسترسی گربه به مقادیر زیاد آب شیرین اطمینان حاصل کنند.

 

داروهای بیماری کلیوی گربه

بسته به نتایج تست آزمایشگاهی یا نشانه های بیماری، گربه شما ممکن است نیاز به داروها یا مکمل های زیر داشته باشد تا به کنترل بیماری کلیوی مزمن او کمک کنند.

• داروهای فشارخون: آملودیپین ، تلمیسارتان
• مهارکننده های اِیس (ace: آنزیم مبدل آنژیوتانسین): بنازپریل
• متصل شونده به فسفات
• مکمل پتاسیم
• محرک اشتها: میرتازاپین
• داروی ضد تهوع: ماروپیتانت

گربه هایی که در مراحل ۳ و ۴ بیماری هستند، شاید بهتر باشد که برایشان از مایعات زیرجلدی (مایعات تزریق شده زیر پوست) استفاده شود تا مشکل کم  آبیشان درمان شود. والدین گربه می توانند یاد بگیرند که این تزریق را در خانه انجام دهند تا هم هزینه هایشان کاهش پیدا کند و هم استرس کمتری به گربه شان وارد شود.

 

هزینه های کلی برای درمان بیماری کلیه در گربه ها

وقتی به ابتلای گربه تان به بیماری کلیوی مزمن مشکوک می شوید، باید او را به  دفعات بیشتری (معمولاً ماهانه) به نزد دامپزشک ببرید تا او را معاینه کرده و آزمایش های کامل آزمایشگاهی را روی او انجام دهد. پس از گذشت چند ماه اول چنانچه بیماری پایدار شده باشد، کافی است که معاینه ها و آزمایش ها هر ۳ تا ۶ ماه انجام شوند.

هزینه های درمان بیماری کلیه در گربه ها بسته به محل زندگی شما فرق دارد، اما به  طور تخمینی به شرح زیر هستند:

• معاینه: 8۰ -4۰ دلار
• آزمایش خون و ادرار: 4۰۰ -1۰۰ دلار
• اولتراسوند شکمی: 5۰۰-3۰۰ دلار
• داروها (در صورت لزوم): ماهانه ۶۰-۲۰ دلار
• نسخه غذایی: ماهانه ۸۰-۴۰ دلار

 

چگونه از بیماری کلیه در گربه ها پیشگیری کنیم

از آن جایی که علت بیماری کلیه در بیشتر گربه ها هنوز ناشناخته است، کار زیادی برای پیشگیری آن از دست والدین گربه برنمی آید. با این حال یکسری عوامل ریسک برای این بیماری وجود دارند. بیماری پیرادندانی یکی از عوامل ریسک ابتلا به بیماری کلیوی مزمن در گربه ها و همچنین انسان ها محسوب می شود. مراقبت روزانه از دندان ها در خانه و مراجعه سالیانه به دندانپزشک جهت پاکسازی دندان ها می تواند از بیماری های پیرادندانی پیشگیری کرده و آن ها را به حداقل برساند.

گربه ها باید از سموم و داروهایی که می دانیم برای کلیه ها مضر هستند، دور نگه  داشته شوند. تمامی بچه گربه ها باید نسبت به ویروس لوسمی گربه سانان واکسینه شده و برای گربه های بالغ که زمانی را بدون نظارت در خارج از خانه می گذرانند، واکسیناسیون باید ادامه پیدا کند. برخی از دامپزشکان توصیه می کنند که همیشه یا اکثرا به گربه ها غذاهای مرطوب بدهیم تا از بروز بیماری کلیوی پیشگیری شود؛ اما تحقیقات بیشتری نیاز است تا ببینیم که آیا این مسئله واقعاً به پیشگیری این بیماری کمک می کند یا خیر.

به یاد داشته باشید که تشخیص زودهنگام بیماری کلیوی مزمن، کلید گرفتن یک نتیجه خوب است و بنابراین مراجعه منظم به دامپزشک برای معاینه گربه تان ضروری است. گربه های بالای ۷ سال باید به طور ایده آل هر ۶ ماه معاینه شوند و آزمایش خون و ادرار حداقل به  صورت سالیانه برایشان انجام شود.