امروزه نگهداری از حیوانات خانگی به یکی از محبوبترین سرگرمیها و مسئولیتهای خانوادگی تبدیل شده است. در میان گونههای مختلف، جوندگان به دلیل اندازه کوچک، رفتار جذاب و هزینههای نگهداری منطقی، جایگاه ویژهای پیدا کردهاند. یک حیوان جونده میتواند بهراحتی در آپارتمانها و خانههای کوچک زندگی کند و علاوه بر آن، تماشای رفتارهای بامزه این موجودات همیشه شاد و فعال، لذتبخش است. در این مقاله قصد داریم انواع جوندگان خانگی، نکات مهم در انتخاب و نگهداری از آنها و همچنین مزایا و معایب هر کدام را بهصورت کامل بررسی کنیم. اگر شما هم در فکر آوردن یک حیوان جونده به خانه هستید، این مطلب برایتان مفید خواهد بود.
چرا جوندگان خانگی محبوب شدهاند؟
یکی از دلایل محبوبیت جوندگان خانگی، ابعاد کوچک و هزینه کمتر آنها در مقایسه با برخی حیوانات خانگی بزرگتر است. همچنین رفتارهای بامزه و سرگرمکننده این حیوانات سبب شده افراد با هر سبک زندگی، از دانشجویان ساکن خوابگاه تا خانوادههای پرجمعیت، نگهداری از یک حیوان جونده را در نظر بگیرند. جالب است بدانید که جوندگان خانگی اغلب به تعامل کم فضا، غذای ساده و لوازم جانبی کمهزینه نیاز دارند و همین امر سبب افزایش طرفداران آنها شده است. البته هر حیوان جونده ویژگیها و نیازهای منحصربهفرد خود را دارد که باید پیش از هر اقدامی درباره آنها اطلاعات کسب کرد.
همستر: محبوبترین جونده آپارتمانی
همسترها از رایجترین و محبوبترین جوندگان خانگی هستند. این حیوانات کوچک، تپل و بامزه با گونههای مختلفی نظیر همستر سوری و همستر کوتوله شناخته میشوند. همستر سوری بزرگتر است و نگهداری از آن برای مبتدیان راحتتر به نظر میرسد؛ در حالی که همسترهای کوتوله کوچکتر و چابکتر هستند و نیاز به فضای کمتر دارند.
- مزایا: صدای بسیار کم، نیاز به فضای کم و امکان نگهداری در تراریوم یا قفس کوچک.
- معایب: برخی از همسترها بهخصوص همسترهای کوتوله بسیار سریع هستند و گرفتنشان سخت است. ضمن اینکه معمولاً شبزی هستند و ممکن است شبها سر و صدا ایجاد کنند.
بااینحال برای افرادی که به دنبال یک حیوان جونده با حجم کاری کم هستند، همستر گزینهای عالی محسوب میشود.
خوکچه هندی: جوندگان آرام و اجتماعی
خوکچه هندی یکی دیگر از جوندگان معروف در میان علاقهمندان به حیوانات خانگی است. برخلاف نامش، این حیوان بومی آمریکای جنوبی بوده و هیچ ربطی به خوکهای معمولی ندارد. خوکچه هندی یک حیوان جونده دارای خلقوخوی آرام و اجتماعی است که بهراحتی با صاحبش ارتباط برقرار میکند و نوازش را دوست دارد.
- مزایا: صدای ملایم و شیرین در زمان غذا خوردن یا خوشحالی، سازگاری عالی با کودکان و نگهداری نسبتاً آسان.
- معایب: نیاز به فضای نسبتاً بیشتر نسبت به همستر، تولید بیشتر فضولات و غذای متنوعتر.
بهطور کلی خوکچه هندی یکی از جوندگان مناسب برای افرادی است که مایلند حیوان خانگیشان ارتباط نزدیکتری با آنها داشته باشد و به نوازشهای روزانه پاسخ مثبتی دهد.
موش صحرایی خانگی (رات): باهوش و کنجکاو
موش صحرایی خانگی که معمولاً به آن رات گفته میشود، از جمله جوندگان بسیار باهوش است. این حیوان همبازی مهربان و بسیار کنجکاوی محسوب میشود و توانایی یادگیری ترفندها یا وظایف ساده را دارد. برخلاف برخی باورهای غلط، یک موش جونده تمیز و اجتماعی میتواند شریکی عالی برای افرادی باشد که زمان کافی برای بازی کردن با حیوانشان دارند.
- مزایا: هوش بالا، امکان آموزش، رفتار دوستانه و علاقه به برقراری ارتباط با انسان.
- معایب: نیاز به زمان بازی و توجه زیاد، طول عمر کوتاه (حدود 2 تا 3 سال) و احتمال ایجاد بو در صورت عدم نظافت صحیح قفس.
اگر در پی یک جونده هستید که واقعاً از بازی و یادگیری لذت ببرد، موش صحرایی خانگی میتواند انتخابی منحصربهفرد و هیجانانگیز باشد.
موش خانگی معمولی: کوچکترین جونده خانگی
موشهای خانگی کوچک در دسته جوندگان اجتماعی قرار دارند که بهراحتی در خانههای کوچک و آپارتمانها نگهداری میشوند. این حیوانات در رنگهای متنوعی مانند سفید، قهوهای یا ترکیبی از این دو موجود هستند.
- مزایا: اشغال فضای بسیار کم، مناسب برای افرادی که زمان و مکان محدودی دارند و قیمت پایین قفس و لوازم جانبی.
- معایب: به دلیل تحرک بالا، ممکن است بهندرت بتوانید آنها را بهآسانی در دست بگیرید. همچنین طول عمر آنها کوتاه (حدود 1 تا 2 سال) بوده و بیشترین فعالیت را در شبها دارند.
اگر دوست دارید یک حیوان خانگی جونده کوچک و سرزنده داشته باشید که نظارهگر کنجکاویهایش باشید، موش خانگی انتخابی ساده و کمدردسر خواهد بود.
جِربیل: جونده پرجنبوجوش بیابانی
جربیل یا دوپای صحرایی یکی از جوندگان بیابانی است که به دلیل پاهای بلندش توانایی جهیدن و دویدن سریع را دارد. این حیوان جذاب معمولاً برای افرادی مناسب است که به دنبال یک جونده پرتحرک و پرانرژی میگردند. جربیلها بسیار اجتماعی هستند و اغلب توصیه میشود آنها را به صورت گروهی یا حداقل جفت نگهداری کنید تا دچار استرس یا افسردگی نشوند.
- مزایا: سرگرمکننده، پرجنبوجوش و تماشای رفتارشان بسیار جذاب است.
- معایب: نیازمند فضای افقی و عمودی بیشتر به دلیل علاقه به دویدن و جهیدن، نیاز به قفس محکمتر جهت جلوگیری از جویدن.
جربیلها برای افراد پرشور و علاقهمند به مشاهده یک حیوان خانگی جونده فعال و زنده، میتوانند گزینهای متفاوت و مهیج باشند.
سنجاب: جوندهای چالاک اما پرچالش
اگرچه سنجابها هم جزو رده جوندگان به حساب میآیند، اما نگهداری از آنها بهمراتب سختتر از دیگر مواردی است که ذکر کردیم. سنجابها به فضای بزرگتر و قفسهای مخصوص نیاز دارند و خیلی راحت دستآموز نمیشوند. با این حال سنجاب خانگی میتواند در صورت اهلیشدن و داشتن فضای مناسب، به حیوانی دوستداشتنی و جذاب تبدیل شود.
- مزایا: ظاهری زیبا، تحرک بالا و هوش مناسب.
- معایب: دستآموز کردن آنها دشوارتر است، امکان گاز گرفتن دارند، نیاز به فضای آزاد برای پرش و کمبود فضا میتواند استرس ایجاد کند.
اگر به نگهداری یک حیوان جونده چابک و خاص علاقهمند هستید و محدودیت مکانی ندارید، سنجابها میتوانند یکی از هیجانانگیزترین انتخابها باشند.
خرگوش: آیا خرگوشها واقعاً جزو جوندگان هستند؟
جالب است بدانید خرگوش از لحاظ علمی در دسته جوندگان قرار نمیگیرد و جزو راسته لاگومورفها (Lagomorpha) است. بااینحال، بسیاری از افراد خرگوشها را در کنار سایر جوندگان خانگی قرار میدهند زیرا به لحاظ ظاهری و رفتاری شباهت زیادی به آنها دارند. خرگوشها به فضای نسبتاً بزرگتری نیاز دارند، اما به دلیل علاقه به نوازش و عاطفی بودن، در میان خانوادهها بسیار محبوب شدهاند. اگرچه کلمه کلیدی ما در این مقاله جوندگان است، اما بد نیست در انتخاب میان حیوانات کوچک خانگی، خرگوش را هم در نظر داشته باشیم.
شرایط نگهداری صحیح از جوندگان خانگی
- قفس مناسب: هر حیوان جونده نیازمند قفسی مناسب با ابعاد و ارتفاع کافی است. جنس قفس باید طوری باشد که حیوان نتواند بهراحتی آن را بجود.
- تغذیه صحیح: رژیم غذایی جوندگان عمدتاً شامل دانهها، سبزیجات، میوههای خاص و گاه مکملهای ویتامینی است. هر نوع حیوان جونده ممکن است به تعادل غذایی متفاوتی نیاز داشته باشد.
- نظافت و بهداشت: تمیز کردن قفس و تعویض بستر امری ضروری است تا بوی نامطبوع ایجاد نشود و حیوان دچار بیماری نشود.
- سرگرمی و اسباببازی: برای پیشگیری از خستگی حیوان جونده، استفاده از اسباببازیها، تونلها و چرخهای ورزشی اهمیت دارد.
- تعامل منظم: اغلب جوندگان برای جلوگیری از استرس و افسردگی به تعامل منظم با صاحب یا همنوع نیاز دارند.
مزایای نگهداری جوندگان خانگی
- فضای کم: اکثر جوندگان خانگی به فضای کمی نیاز دارند که برای آپارتماننشینها ایدئال است.
- هزینه کمتر: جیره غذایی و تجهیزات اولیه معمولاً ارزانتر از حیوانات بزرگتر هستند.
- تنوع گونه: از همستر گرفته تا خوکچه هندی و موش، میتوان متناسب با سلیقه و شرایط مختلف انتخاب کرد.
- آموزنده برای کودکان: حیوانات جونده میتوانند فرصت خوبی برای آموزش مسئولیتپذیری به کودکان باشند، زیرا مراقبت و نظافت حیوان در ابعاد کوچکتر، آسانتر و قابل کنترلتر است.
معایب و چالشها
- عمر کوتاه: بسیاری از جوندگان بین 1 تا 4 سال عمر دارند و همین موضوع میتواند از نظر عاطفی برای صاحبانشان چالشبرانگیز باشد.
- شبزی بودن: بعضی از جوندگان خانگی فعالیت بیشتری در شب دارند و ممکن است منجر به ایجاد صدا و اختلال در خواب صاحبشان شوند.
- جویدن وسایل: بخش جداییناپذیر از رفتارهای یک حیوان جونده، جویدن است. در صورت آزادی در خانه، باید مراقب کابلها و وسایل چوبی بود.
- نیاز به نظافت مداوم: بستر و قفس این حیوانات باید مرتّب تمیز شود تا بوی نامطبوع ایجاد نشود.
نکات مهم در انتخاب جونده مناسب
- فضای قابل اختصاص: اگر فضای کمی دارید، همستر یا موش گزینههای بهتری هستند؛ در حالی که خوکچه هندی نیاز به فضای بیشتری دارد.
- میزان تعامل موردنظر: اگر به بازی و تعامل زیاد علاقه دارید، موش صحرایی خانگی یا خوکچه هندی را در نظر بگیرید.
- محدودیتهای زمانی: هر حیوان جونده حداقل به زمان معقولی برای رسیدگی نیاز دارد. اگر بسیار مشغول هستید و فقط شبها وقت آزاد دارید، جوندگان شبزی مثل همستر ممکن است با سبک زندگی شما همخوانی بیشتری داشته باشند.
- هزینه نگهداری: هزینه قفس، غذا و بهداشت را پیش از خرید یک حیوان جونده برآورد کنید تا غافلگیر نشوید.
- حساسیتهای شخصی: برخی افراد ممکن است به موی جوندگان حساسیت داشته باشند. در صورت آلرژی، حتماً پیش از انتخاب حیوان جونده، آزمایش حساسیت انجام دهید.
جمعبندی
جوندگان خانگی به دلیل جثه کوچک، هزینه کمتر و رفتارهای جالب، برای کسانی که به دنبال حیوان خانگی کمدردسر هستند، پیشنهاد مناسبی محسوب میشوند. همستر، خوکچه هندی، موش صحرایی خانگی، موش معمولی و جربیل برخی از محبوبترین گزینهها در میان علاقهمندان به حیوانات خانگی جونده هستند. هر حیوان جونده ویژگیها و نیازهای خاص خود را دارد؛ از رفتارهای شبزی گرفته تا عمر نسبتاً کوتاه برخی از گونهها. بنابراین، پیش از تصمیمگیری در خصوص خرید و نگهداری از یک حیوان جونده، نیاز است که تمام ابعاد زندگی و شرایط نگهداری آن را بررسی کنید تا انتخابی درست و موفق داشته باشید.
در نهایت، اگرچه خرگوش از نظر علمی در دسته جوندگان نیست، اما به دلیل شباهت ظاهری و رفتاری، معمولاً در همین گروه بررسی میشود و میتواند گزینهای جذاب برای کسانی باشد که به حیواناتی با جثه کوچک و رفتار بازیگوش علاقه دارند. فراموش نکنید نگهداری از هر نوع حیوان خانگی یک تعهد همیشگی است؛ پس ابتدا شرایط، وقت آزاد و هزینههای احتمالی را بسنجید و سپس برای ورود یک حیوان جونده به خانه خود تصمیم بگیرید. امیدواریم این مطلب شما را در شناخت بهتر جوندگان و انتخاب صحیح همراهی کرده باشد.
منابع :