آبان
نگهداری گربه
آمادگیهای قبل از سفر برای گربه: چکلیست کامل و نکات ضروری
۱. بررسی سلامت عمومی گربه پیش از سفر
اولین و مهمترین گام، اطمینان از سلامت کامل گربه است. پیش از هر نوع سفر، باید او را نزد دامپزشک ببرید تا معاینهی دقیق انجام شود. دامپزشک دندانها، گوشها، پوست، مو و وضعیت گوارش را بررسی میکند و در صورت لزوم آزمایش خون یا مدفوع برای تشخیص بیماریهای پنهان میگیرد. این معاینه کمک میکند تا از بروز بیماری یا تشدید علائم در طول سفر پیشگیری شود. بهتر است دفترچهی واکسیناسیون گربه را نیز همراه داشته باشید تا در صورت نیاز در مسیر ارائه دهید. اگر گربه داروی خاصی مصرف میکند، نسخهی آن را آماده کنید و مقدار کافی دارو برای تمام مدت سفر بههمراه داشته باشید.
۲. واکسیناسیون و انگلزدایی قبل از سفر
پیش از هرگونه سفر، مخصوصاً اگر به مناطق جدید یا کشورهای دیگر میروید، باید مطمئن شوید که تمام واکسنهای گربه بهروز هستند. واکسنهای اصلی شامل هاری، کلسیویروس، هرپسویروس و پانلوکوپنی است. در صورت تاخیر در تزریق واکسن، ممکن است ورود به برخی کشورها یا اقامتگاهها ممنوع شود. همچنین درمان ضدانگل داخلی و خارجی (ضدکک، کنه و کرمها) ضروری است، چون تغییر محیط و اقلیم ممکن است احتمال آلودگی را افزایش دهد. یادآوری این نکته مهم است که بعضی از این درمانها باید چند روز قبل از سفر انجام شوند تا بدن گربه واکنش نامطلوب نشان ندهد.
۳. انتخاب روش مناسب سفر (هوایی، زمینی یا ریلی)
پیش از برنامهریزی جزئیات، باید روش حملونقل مناسب را انتخاب کنید. اگر سفر هوایی است، باید مقررات شرکت هواپیمایی در مورد حیوانات خانگی را دقیق بررسی کنید؛ مثلاً برخی اجازه حضور گربه در کابین را میدهند، درحالیکه برخی دیگر فقط در قسمت بار. در سفر زمینی، بررسی تهویه، توقفهای منظم، و امنیت داخل خودرو ضروری است. در سفرهای ریلی نیز ممکن است محدودیت در وزن یا قفس وجود داشته باشد. انتخاب روش درست بر اساس آرامش گربه و فاصلهی سفر، میزان استرس را بهشدت کاهش میدهد.
۴. انتخاب باکس حمل مناسب (Carrier)
یکی از کلیدیترین تجهیزات سفر، باکس یا کیف حمل است. اندازهی آن باید متناسب با گربه باشد؛ نه خیلی بزرگ که در حرکت تکان بخورد، نه خیلی کوچک که احساس خفگی کند. جنس باکس بهتر است از پلاستیک سخت با تهویهی کافی باشد. درون آن را با پتو یا حولهای نرم که بوی خانه یا خود گربه را دارد، بپوشانید تا احساس امنیت بیشتری کند. پیش از سفر، چند روز باکس را در خانه بگذارید تا گربه با آن آشنا شود و درونش برود. همچنین درپوش یا زیپ محکم از آسیب احتمالی جلوگیری میکند.
۵. آشنایی تدریجی گربه با باکس حمل
بسیاری از گربهها از باکس حمل میترسند، چون آن را با دامپزشک یا شرایط استرسزا مرتبط میدانند. برای رفع این ترس، باید چند هفته قبل از سفر باکس را در محیط خانه باز بگذارید و درون آن خوراکی یا اسباببازی بگذارید تا گربه بهصورت طبیعی وارد شود. سپس زمانهایی کوتاه درِ باکس را ببندید و او را برای چند دقیقه جابهجا کنید. به مرور، مدت زمان را افزایش دهید تا گربه در سفرهای طولانی نیز آرام بماند. این تمرین ساده، میزان استرس حیوان را به طرز چشمگیری کاهش میدهد.
۶. انتخاب غذای مناسب برای طول سفر
در سفر، نباید رژیم غذایی گربه را بهطور ناگهانی تغییر دهید. بهتر است همان غذایی که همیشه میخورده همراه ببرید، تا از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری شود. غذاهای خشک برای حملونقل آسانترند و بوی کمتری دارند. اگر گربه به غذای مرطوب عادت دارد، قوطیهای کوچکتر انتخاب کنید و آنها را در دمای خنک نگه دارید. برای سفرهای طولانی، وعدههای غذایی را سبکتر و در فواصل منظم بدهید تا دچار تهوع یا اضطراب نشود.
۷. فراهم کردن آب تازه در طول مسیر
آب، حیاتیترین بخش سفر برای گربه است. کمبود آب باعث خستگی، بیحالی و حتی مشکلات کلیوی میشود. حتماً ظرف آب سبک و غیرقابلریزش تهیه کنید و آن را مرتب پر کنید. در مسیرهای طولانی میتوانید از بطریهای مخصوص حیوانات خانگی استفاده کنید که شیرگونه باز و بسته میشوند. اگر گربه آب بطری نمینوشد، از همان نوع آبی استفاده کنید که در خانه مینوشد، چون تغییر طعم آب ممکن است باعث امتناع او از نوشیدن شود.
۸. آمادهسازی کیت کمکهای اولیهی مخصوص گربه
داشتن جعبهی کمکهای اولیه مخصوص حیوانات الزامی است. این کیت باید شامل باند، گاز استریل، پماد ضدعفونی، قیچی کوچک، قطرهی چشم، داروهای دامپزشکی ضروری و شمارهی دامپزشک باشد. در صورتی که گربه بیماری مزمن دارد، داروهای خاصش را بهصورت مجزا و با برچسب مشخص نگهداری کنید. همچنین دماسنج دیجیتال مخصوص حیوانات نیز مفید است. در شرایط اضطراری، داشتن این وسایل میتواند جان حیوان را نجات دهد تا قبل از رسیدن به دامپزشک اولیه اقدام شود.
۹. شناسنامه، مدارک و میکروچیپ
برای سفرهای بینشهری یا بینالمللی، همراه داشتن مدارک شناسایی گربه ضروری است. شناسنامهی دامپزشکی با واکسیناسیون کامل، گواهی سلامت و در برخی کشورها کارت میکروچیپ از الزامات است. اگر گربه شما میکروچیپ ندارد، بهتر است قبل از سفر آن را انجام دهید تا در صورت گمشدن، بتوانند او را به شما بازگردانند. شمارهی میکروچیپ را در موبایل و مدارک خود یادداشت کنید. همچنین نصب قلاده با پلاک نام و شماره تماس نیز اقدامی ساده ولی حیاتی است.
۱۰. تمرین سفرهای کوتاه قبل از سفر اصلی
برای کاهش اضطراب گربه، بهتر است چند سفر کوتاه تمرینی با ماشین انجام دهید. ابتدا سفرهای ۵ تا ۱۰ دقیقهای را شروع کنید و به مرور زمان افزایش دهید. در این مدت رفتار گربه را زیر نظر بگیرید؛ اگر علائم استرس یا تهوع دارد، با دامپزشک برای داروی آرامبخش مشورت کنید. این تمرین باعث میشود در سفر اصلی، حیوان آشنا و آرامتر باشد. هر بار پس از بازگشت، او را با خوراکی یا نوازش تشویق کنید تا با تجربهی مثبت همراه شود.
۱۱. انتخاب زمان مناسب سفر
زمانبندی سفر نیز اهمیت زیادی دارد. بهترین زمان حرکت، صبح زود یا عصر است تا دمای محیط متعادل باشد. گربهها به گرما و سرما حساساند و در میانهی روز، دمای زیاد میتواند برایشان خطرناک باشد. همچنین در این زمانها ترافیک کمتر است و سفر سریعتر انجام میشود. اگر پرواز دارید، پروازهای مستقیم را انتخاب کنید تا زمان انتظار در فرودگاه و استرس حیوان کاهش یابد. هرچه سفر کوتاهتر و آرامتر باشد، سلامت و آسایش گربه بیشتر تضمین میشود.
۱۲. آمادهسازی وسایل شخصی گربه برای سفر
گربهها به وسایل شخصی خود وابستگی زیادی دارند. در چمدان مخصوص او باید ظرف غذا و آب، اسباببازیهای موردعلاقه، پتوی آشنا، برس، کیسه خاک و بیلچهی مخصوص را قرار دهید. داشتن بوی آشنا از خانه به او احساس امنیت میدهد و مانع بیقراری میشود. حتی اگر مقصد اقامتگاه یا هتل است، بخشی از وسایلش را در همان مکان بچینید تا حس تعلق ایجاد شود. وسایل بهداشتی نیز باید در بستهبندی مجزا و تمیز نگهداری شوند.
۱۳. برنامهریزی برای محل اقامت حیوان
اگر در مقصد در هتل یا اقامتگاه میمانید، حتماً پیش از رزرو از امکان نگهداری حیوانات مطمئن شوید. برخی هتلها فقط در اتاقهای خاص اجازه ورود حیوان میدهند و برخی هزینهی اضافی میگیرند. همچنین باید بررسی کنید که اطراف محل اقامت فضای مناسب برای استراحت و تهویهی هوا وجود داشته باشد. در صورت سفر به خانهی دوستان یا خانواده، از قبل هماهنگ کنید تا محلی آرام و بدون سر و صدا برای استراحت گربه فراهم شود.
۱۴. برنامهریزی برای توقفهای منظم در مسیر
در سفرهای زمینی طولانی، توقف هر ۲ تا ۳ ساعت ضروری است تا گربه بتواند نفس تازه کند و آب بنوشد. هرگز گربه را بدون نظارت در خودرو رها نکنید، حتی برای چند دقیقه، زیرا گرما یا سرمای خودرو میتواند خطرناک باشد. در هنگام توقف، با احتیاط در باکس را باز کنید تا گربه فرار نکند. اگر ایمن است، میتوانید او را با هارنس کوتاه بیرون بیاورید تا کمی حرکت کند و اضطرابش کاهش یابد.
۱۵. استفاده از آرامبخشها در شرایط خاص
برخی گربهها به شدت از سفر میترسند و ممکن است رفتارهایی چون میومیو کردن شدید، لرزش یا حتی استفراغ داشته باشند. در چنین مواردی، دامپزشک میتواند داروهای آرامبخش یا ضد تهوع تجویز کند. هرگز بهصورت خودسرانه دارو ندهید، زیرا دوز و نوع دارو باید دقیق باشد. داروی آرامبخش باید چند ساعت قبل از سفر تست شود تا واکنش گربه بررسی گردد. گاهی اسپریهای فرومونی مانند Feliway نیز برای آرامسازی طبیعی مؤثرند.
۱۶. تهویه مناسب و دمای متعادل در طول سفر
تهویه هوا یکی از مهمترین نکات در حفظ سلامت گربه است. در خودرو باید جریان هوا ملایم باشد، بدون وزش مستقیم به داخل باکس. از قرار دادن باکس زیر نور آفتاب مستقیم یا کنار دریچهی کولر خودداری کنید. اگر از حملونقل عمومی استفاده میکنید، دمای محیط را قبل از سوار شدن بررسی کنید. گرمای زیاد باعث گرمازدگی و بیحالی میشود، درحالیکه سرمای بیش از حد میتواند موجب لرز یا بیماری تنفسی گردد.
۱۷. رعایت بهداشت در طول سفر
بهداشت حیوان در سفر بسیار اهمیت دارد. همیشه دستمال مرطوب، حوله و کیسه زباله برای تمیزکردن احتمالی همراه داشته باشید. اگر گربه داخل باکس ادرار کرد، بلافاصله محل را تمیز کنید تا بوی نامطبوع باعث استرس بیشتر نشود. استفاده از خاکهای یکبارمصرف کوچک نیز در سفرهای چندروزه مفید است. پس از هر توقف، ظرف آب و غذا را بشویید و خشک کنید تا از رشد باکتری جلوگیری شود.
۱۸. مدیریت اضطراب گربه در طول مسیر
حتی آرامترین گربهها ممکن است در سفر دچار اضطراب شوند. صحبت آرام، نوازش ملایم و پخش موسیقی ملایم میتواند به آرامش او کمک کند. با او ارتباط چشمی برقرار کنید تا بداند در امان است. از فریاد یا حرکات ناگهانی بپرهیزید. اگر چند حیوان دیگر نیز همراه هستند، بین آنها فاصله بگذارید تا احساس تهدید نکنند. هرچه ارتباط احساسی شما با حیوان در طول مسیر پایدارتر باشد، سفر آرامتری خواهید داشت.
۱۹. آمادهسازی محل اقامت در مقصد
پس از رسیدن به مقصد، گربه را فوراً از باکس خارج نکنید. ابتدا محیط را بررسی کنید تا درها و پنجرهها بسته باشد. سپس باکس را در گوشهای آرام باز بگذارید تا گربه با ارادهی خودش بیرون بیاید. ممکن است چند ساعت طول بکشد تا به محیط جدید عادت کند. وسایل آشنای او را نزدیک باکس قرار دهید و با صدای ملایم او را تشویق کنید. تا زمانی که مطمئن نشدید محیط امن است، او را تنها نگذارید.
۲۰. بررسی رفتار گربه پس از سفر
چند روز پس از سفر، رفتار گربه را بهدقت زیر نظر بگیرید. اگر بیاشتها، گوشهگیر یا پرخاشگر شد، ممکن است دچار استرس یا بیماری ناشی از سفر باشد. در این صورت، مراجعهی مجدد به دامپزشک ضروری است. همچنین اگر تغییراتی در عادت ادرار، مدفوع یا خواب او مشاهده کردید، آن را جدی بگیرید. معمولاً با آرامش، نوازش و بازگرداندن روتین روزمره، گربه به حالت طبیعی بازمیگردد.
